ویروس کرونا موجب تعطیلی مدارس در سراسر جهان شده است. در حال حاضر بیش از 1.2 میلیارد کودک در جهان به مدرسه نمی روند و در خانه درس می خوانند. در نتیجه، با ظهور آموزش مجازی که اغلب بر روی پلتفرم های دیجیتال انجام میشود، آموزش به طور چشمگیری تغییر کرده است. تحقیقات نشان میدهد که آموزش آنلاین میزان یادگیری را افزایش میدهد و زمان کمتری میگیرد، به همین دلیل ممکن است تغییراتی که با شیوع ویروس کرونا به وجود آمده است، باقی بماند.
در حالی که نرخ ابتلا به ویروس کرونا در کشورهای مختلف متفاوت است، در حال حاضر در سراسر جهان بیش از 1.2 میلیارد کودک در 186 کشور تحت تأثیر تعطیلی مدارس به دلیل همه گیری این ویروس هستند. در دانمارک، کودکانی که تا 11 سال سن دارند پس از تعطیلی در 12 مارس به مهدکودک ها و مدارس باز میگردند، در حالی که در کره جنوبی دانش آموزان به صورت آنلاین با معلمان خود در ارتباط هستند.
با این تغییر شیوه آموزش، برخی از خود میپرسند که آیا آموزش آنلاین پس از پایان همهگیری همچنان ادامه خواهد داشت؟ و اینکه چنین تغییری چه تاثیری بر بازار آموزش در سراسر جهان میگذارد؟
تا قبل از پیدایش ویروس کرونا، سرمایه گذاری در بخش فناوری های آموزشی به 18.66 دلار در سال 2019 رسید که سبب رشد و پیشرفت چشمگیری در این بخش شد با این حال پیشبینی میشود که ارزش بازار کلی آموزش آنلاین تا سال 2025 به 350 میلیارد دلار برسد. با همهگیری ویروس کرونا، استفاده از اپلیکیشنهای آموزش مجازی و ابزارهای کنفرانس ویدیویی، با افزایش قابل توجهی همراه بوده است.
در این مطلب می خوانیم:
پیشگامان آموزش مجازی چه شرکتهایی بودند؟
در پاسخ به تقاضای زیاد، بسیاری از پلتفرمهای یادگیری آنلاین دسترسی رایگان به خدمات خود ارائه میدهند، از جمله پلتفرم BYJU’S که یک شرکت فناوری آموزشی و تدریس آنلاین مستقر در بنگلورِ هند است. در سال 2011 تأسیس شد که اکنون یکی از با ارزشترین شرکت های فناوری آموزشی در جهان به حساب می آید. به گفته مدیر عامل این شرکت آقای مرینال موهیت، از زمان شروع به کار کلاس های آنلاین رایگان در اپلیکیشن فکر کن و یاد بگیر(Think and Learn)، شاهد افزایش 200 درصدی تعداد دانشجویان نو ورود و استفاده از این محصول بوده ایم.
در همین حال، از اواسط فوریه پس از اینکه دولت چین از محصلان خواست تا تحصیلات خود را از طریق پلتفرمهای آنلاین از سر بگیرند، پلتفرم Tencent به طور چشمگیری مورد استفاده قرار گرفته است. این امر منجر به بزرگترین «جنبش آنلاین» در تاریخ آموزش شده است و تقریباً 730 هزار یا 81 درصد از دانشآموزان مدارسِ ووهان از طریق این پلتفرم در کلاسها شرکت کردهاند.
در حین حال شرکتهای دیگری نیز در تلاش اند تا با تقویت تواناییهای خود، یک پلتفرم چند منظوره برای معلمان و دانشآموزان ارائه دهند. به عنوان مثال، Lark، یک موسسه همکاری در سنگاپور است که در ابتدا توسط شرکت ByteDance به عنوان ابزاری داخلی برای رشد و پیشرفت این شرکت ایجاد شد، شروع به ارائه زمان نامحدود ویدئو کنفرانس، قابلیتهای ترجمه خودکار، ویرایش همزمان کار پروژه، برنامهریزی تقویم هوشمند و ویژگیهای دیگر به معلمان و دانشآموزان کرد. برای ارائه خدمات سریع و در زمان بحران، Lark زیرساخت سرور جهانی و تواناییهای مهندسی خود را افزایش داد تا اتصال با کیفیتی ارائه دهد.
همچنین سیستم آموزش از راه دور کمپانی علی بابا (DingTalk) باید برای قابلیت مشابه ای آماده میشد. به گفته چن هانگ، مدیر عامل DingTalk، این پلتفرم برای پوشش دادن کارها در مقیاس بزرگ و از راه دور از Alibaba Cloud استفاده کرد تا اینکه در ماه گذشته توانست بیش از 100 هزار سرور ابری جدید را تنها در دو ساعت مستقر کند و این رکورد جدیدی را در افزایش سرعت به ثبت رسانده است.
برخی از حوزههای آموزشی نیز در حال ایجاد مشارکت های فوقالعادهای هستند، مانند شراکت بین حوزه The Los Angeles Unified School District و PBS SoCal/KCET برای ارائه برنامههای آموزشی محلی با کانالهای مجزا مخصوص به سنین مختلف و طیف وسیعی از گزینههای دیجیتال. همچنین سازمانهای رسانهای مانند بیبیسی نیز در حال بالا بردن توانایی آموزش مجازی خود هستند. برنامه Bitesize Daily، چهارده هفته آموزش مبتنی بر برنامه درسی را برای کودکان در سراسر بریتانیا ارائه میدهد و افراد مشهوری از جمله سرجیو آگوئرو، فوتبالیست تیم منچستر سیتی، برخی از این مطالب را آموزش میدهد.
این روند چه مزیتی برای آینده یادگیری دارد؟
در حالی که برخی بر این باورند که تغییرات برنامه ریزی نشده، سریع و بدون آمادگی بالا به سمت یادگیری آنلاین، سبب کاهش کیفیت آموزش میشود که این برای رشد پایدار نامناسب است، برخی دیگر معتقدند که یک مدل ترکیبی جدید از آموزش با مزایای قابل توجه پدیدار خواهد شد. وانگ تائو، معاون Tencent Cloud و معاون آموزش Tencent میگوید: “من معتقدم که ادغام فناوری اطلاعات و آموزش بیش از پیش ادامه خواهد داشت و در نهایت آموزش آنلاین به یک جزء جدایی ناپذیر از آموزش تحصیلی تبدیل خواهد شد.”
تاکنون تحولات آموزشی موفقیتآمیزی در بسیاری از دانشگاه ها به وجود آمده است. به عنوان مثال، دانشگاه ژجیانگ موفق شد تنها دو هفته پس از ایحاد این تحولات، بیش از 5 هزار دوره را به صورت آنلاین با استفاده از “DingTalk ZJU” برگزار کند. دانشگاه کالج امپریال لندن در سال 2020 در پلتفرم Coursera شروع به ارائه دورهای درباره ویروس کرونا کرد، که تاکنون بیشترین ثبت نام را به دنبال داشته است.
تاکنون بسیاری این روند را دنبال کردهاند. دکتر امجد، استاد دانشگاه اردن که از Lark برای آموزش به دانشجویان خود استفاده میکند، میگوید: “این روند روش تدریس را تغییر داده است. این فناوری به من این امکان را میدهد تا از طریق گروه های گفتگو، جلسات ویدیویی، رای دادن و همچنین به اشتراک گذاری فایلها، به ویژه در طول همه گیری ویروس کرونا، بهتر و موثرتر با دانشجویانم ارتباط برقرار کنم. همچنین دانشجویانم برقراری ارتباط در Lark را آسانتر میدانند. من حتی بعد از ویروس کرونا نیز به آموزش از طریق Lark ادامه خواهم داد، زیرا معتقدم یادگیری حضوری و مجازی میتوانند در کنار هم ادامه پیدا کنند.”
چالشهای آموزش مجازی
با این حال، چالشهایی در یادگیری آنلاین وجود دارند که باید رفع شوند. برخی از دانشآموزان هستند که دسترسی به اینترنت و یا فناوری با کیفیت مناسب برای شرکت در کلاس های آنلاین را ندارند. این شکاف در میان کشورها و همچنین در میان طبقات مختلف مالی در درون یک کشور نیزا دیده میشود. به عنوان مثال، در حالی که 95 درصد از دانش آموزان در سوئیس، نروژ، و اتریش به رایانه دسترسی دارند، طبق آمار سازمان همکاری و توسعه اقتصادی تنها 34 درصد از دانش آموزان در اندونزی از این امکان برخوردارند.
در ایالات متحده، شکاف قابل توجه ای بین افراد متمول و افراد محروم وجود دارد. به این صورت که تقریباً همه بچهای 15 ساله ای که در خانواده های ثروتمند هستند و از امکانات لازم برخوردارند، برای انجام تکالیف و آموزش آنلاین رایانه دارند، در حالیکه تقریباً 25 درصد از افراد محروم در این کشور این امکان را ندارند. اگرچه برخی از مدارس و دولتها مانند نیو ساوت ولزِ استرالیا تجهیزات دیجیتالی را برای دانشآموزان نیازمند فراهم میکنند، اما هنوز بسیاری نگران هستند که این بیماری همهگیر شکاف امکانات دیجیتال را بیشتر کند.
آیا آموزش آنلاین به اندازه یادگیری حضوری موثر است؟
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد یادگیری آنلاین میتواند برای کسانی که به امکانات مناسب دسترسی دارند، در برخی از موارد از یادگیری حضوری مؤثرتر هم باشد. برخی تحقیقات نشان میدهد که به طور متوسط، دانشآموزان 25 تا 60 درصد مطالب بیشتری را هنگام یادگیری آنلاین فرا میگیرند که این میزان در کلاس درس حضوری 8 تا 10 درصد است. این بیشتر به این دلیل است که دانش آموزان به صورت آنلاین میتوانند یادگیری سریع تری داشته باشند. یادگیری آنلاین به 40 تا 60 درصد زمان کمتری برای یادگیری نسبت به محیط کلاس حضوری نیاز دارد، زیرا دانشآموزان میتوانند به شیوه خودشان یاد بگیرند، به عقب برگردند و دوباره مطالب درسی را بخوانند، از کنار برخی از مطالب بگذرند یا یادگیری برخی مفاهیم آسان را تسریع کنند.
با این حال، اثربخشی یادگیری آنلاین در گروههای مختلف سنی متفاوت است. نظر عموم بر این است که برای کودکان، به این دلیل که راحتتر حواسشان پرت میشود، ساختاری فیزیکی و حضوری در یادگیری مورد نیاز است. به گفته داسون تانگ، معاون ارشد اجرایی و رئیس گروه صنایع ابری و هوشمند Tencent، بهره مندی کامل از یادگیری آنلاین با استفاده از طیف وسیعی از ابزارهای همکاری و روشهای تعامل که مشارکت، انطباق و آگاهی را در دانشآموزان ترویج میکنند به حقیقت میپیوندد، که این ساختار چیزی فراتر از یک کلاس یا سخنرانی فیزیکی از طریق قابلیت های ویدئویی است.
به گفته مرینال موهیت مدیر عامل BYJU’s، از آنجایی که مطالعات نشان دادهاند که کودکان به طور گسترده از حواس خود برای یادگیری استفاده میکنند، ایجاد سرگرمی در یادگیری با استفاده از فناوری بسیار مهم و موثر است. او میگوید: «در طی یک دوره، ما مشاهده کردهایم که به کارگرفتن هوشمندانه بازیها موجب افزایش تعامل و انگیزه نسبت به یادگیری بهویژه در بین دانشآموزان کم سن و سالتر شده و آنها را واقعاً عاشق یادگیری کرده است».
تغییر سبک آموزش ضروری است
واضح است که همهگیری ویروس کرونا سیستم آموزشیای را که بسیاری ادعا میکنند مدتهاست اعتبار خود را از دست داده، کاملاً مختل کرده است. محقق یووال نوح هراری در کتاب خود به نام “بیست و یک درس برای قرن بیست و یکم”، توضیح میدهد که چگونه مدارس به جای تمرکز بر مهارتهایی مانند تفکر انتقادی و وفق پذیری، که برای موفقیت در آینده مهمتر خواهند بود، بر مهارتهای آکادمیک سنتی و یادگیری طوطیوار تمرکز میکنند. آیا حرکت به سمت یادگیری آنلاین می تواند عامل ایجاد یک روش جدید و مؤثرتر برای آموزش دانشآموزان باشد؟ در حالی که برخی نگران هستند که ماهیت شتابزده تحولات آنلاین ممکن است مانع از این هدف شده باشد، برخی دیگر قصد دارند پس از تجربه مزایایِ آن، یادگیری آنلاین را به “امری عادی” تبدیل کنند.
در طول همهگیری ویروس کرونا انتشار دانش اهمیت بیشتری پیدا کرده است
رویدادهای مهم جهان اغلب باعث ایجاد نوآوری سریع هستند، نمونه بارز آن هم ظهور تجارت الکترونیک پس از شیوع سندرم تنفسی سارس است. در حالی که ما هنوز نمیدانیم که آیا استفاده از نوآوری آموزش مجازی پس از ویروس کرونا ادامه خواهد داشت یا خیر، اما این یکی از معدود بخش هایی بوده است که سرمایه گذاری در آن همچنان ادامه دارد. آنچه در طول این بیماری همه گیر مشخص شده است، اهمیت انتشار دانش در سراسر مرزها، شرکتها و همه بخشهای جامعه است. اگر فناوری یادگیری آنلاین توانسته نقش موثری در آموزش ایفا کند، بر همه ما واجب است که پتانسیل کامل آن را کشف کرده و آن را به کار بگیریم.
دیدگاه بچهها